تخیل ادبی کهن‌الگوی آتش در داستان سیاوش از منظر گاستون باشلار

نویسنده

چکیده مقاله:

آتش در زمان گذشته نقش مهمی در زندگی اقوام هندواروپایی داشت؛ در زمان زرتشت نمود طهارت و پاکی دانسته شد. این عنصر در مزدیسنا نماد زندگی است. قدرت و نیرومندی، درخشندگی و فسادناپذیری، پاکی و پاک کنندگی، از دیگر عواملی است که توجه بشر را به آتش جلب کرد. گاستون باشلار (1884تا 1962م.) معرفت‌شناس، فیلسوف، منتقد ادبی و از ساختارگرایان آغازین فرانسوی است که درعین‌حال که به جهان مادی و مسائل روز می‌اندیشد، به دنیای شعر و شاعری و خیال پردازی شاعرانه نیز می‌پردازد. تأکید باشلار بر تحلیل‌های مربوط به تخیل آتش، یادآور دیدگاه‌های کارل گوستاویونگ است. در باور وی، آتش عنصری است که می‌تواند به روشی دوگانه اعتبار یابد که ضد یکدیگرند؛ هم مظهر خیر است و هم نمود شر، در بهشت می‎درخشد و در دوزخ می‌سوزد، هم راحت است و هم عذاب. باشلار بر این باور است که هر شاعری به یکی از عناصر چهارگانه توجه دارد و برای بازشناسی شاعران اصیل، باید به میزان نزدیکی و دوری ایشان از این عناصر توجه کرد. در حقیقت هدف نقد ادبی گاستون باشلار، تربیت خواننده، برای بهترخواندن اثر و یافتن همگرایی‌های علم و روان‌شناسی و تخیل در ادبیات است؛ به این ترتیب، این مقاله با نگاهی به عنصر آتش در داستان سیاوش به تفسیر و تبیین پنداره‌های آغازین تخیل انسان از نگاه فردوسی ‌می‌پردازد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تخیل ادبی کهن الگوی آتش در داستان سیاوش از منظر گاستون باشلار

آتش در زمان گذشته نقش مهمی در زندگی اقوام هندواروپایی داشت؛ در زمان زرتشت نمود طهارت و پاکی دانسته شد. این عنصر در مزدیسنا نماد زندگی است. قدرت و نیرومندی، درخشندگی و فسادناپذیری، پاکی و پاک کنندگی، از دیگر عواملی است که توجه بشر را به آتش جلب کرد. گاستون باشلار (1884تا 1962م.) معرفت شناس، فیلسوف، منتقد ادبی و از ساختارگرایان آغازین فرانسوی است که درعین حال که به جهان مادی و مسائل روز می اندیشد...

متن کامل

جایگاه نقد تخیل در زیبایی‌شناسی شعر ابن‏خفاجه و هلالی جغتایی با تکیه بر نظریة گاستون باشلار

نقد تخیل، مابین نقد موضوعی و نقد ساختاری قرار داشته و سعی دارد با تمرکز بر نیروی تخیل، از موضعی روانکاوانه به مطالعة نظام‌مند تصاویر شعری بپردازد و بر اساس تداوم حضور یک یا چند عنصر از عناصر اربعه در خیال‌پردازی‌های شاعرانه، میزان خلاقیت و اصالت تصویرسازی شاعران را مشخص کند. بدون شک، روش نقد تخیل، از راه پیوند شعر با مباحث روان‏شناسی و بخش ناخودآگاه ذهن، راه را برای تفسیر چندمعنایی شعر بیشتر با...

متن کامل

جستجوی انگاره خانه در آثار «سهراب سپهری» بر مبنای پدیدارشناسی تخیل «گاستون باشلار»

«خانه» یکی از مؤلفه‌های اصلی در تخیّل ادبی است که انگاره‌های متفاوتی را صورت‌بندی می‌کند. در انگاره­ی خانه، مفاهیمی چون هویت­یابی، دلبستگی، فضائیت وجود (به تعبیر هایدگر)، مکان­کاوی روان (به تعبیر باشلار)، انسجام کالبد روان­شناختی (از دیدگاه شولتز)، انگاره‌ی ماندلا یا تمرکز روان ناخودآگاه از جنبه­ی روان­شناختی یونگ و مانند آن، دیده می‌شود. خانه‌ی زادگاه مهم‌ترین انگاره‌ای است که در اشعار و آثار ا...

متن کامل

پدیدارشناسی تصویر آتش در اشعار اخوان ثالث با تکیه بر آرای گاستون باشلار

گاستون باشلار، فیلسوف، معرفت‌شناس و ادیب فرانسوی، ازجمله افرادی است که به مبحث تخیّل و آنچه آن را شکل می‌دهد، می‌پردازد. از نظر او، عناصر چهارگانه در آفرینش تصاویر ادبی نقشی مهم دارند. این عناصر به‌طور ناخودآگاه به ذهن شاعران بازمی‌تابند و هنگام خیال‌پردازی، آ‌ن‌ها نقش اساسی در خلق تصاویر ایفا می‌کنند. آتش از عناصری است که باشلار به‌طور ویژه آن را پدیدارشناسی می‌کند و معتقد است هر کلام شاعرا...

متن کامل

پژوهشی بر عنصر آب در روش نقدر ادبی گاستون باشلار (با نگرشی بر شعر کسایی مروزی)

گاستون باشلار (1962-1884م.)، معرفت شناس، فیلسوف علم، نظریه پردازِ تخیّل و از ساختارگرایان آغازین فرانسوی است که شیوه ای جدید در سخن شناسی و سخن سنجی بنیان کرد.تصویرپردازی های شاعران و نویسندگان، اغلب، در چهار عنصر اصلی-آب، آتش، خاک و باد- ریشه دارد.مجدالدیّن ابواسحاق کسایی مروزی (391-341ه.ق.) یکی از شاعران نیمۀ دوم قرن چهارم و ابت‌دای قرن پنجم هجری قمری است. اشعار کسایی، ساده و روان و مفاهیم شعری ...

متن کامل

پژوهشی بر عنصر آب در روش نقدر ادبی گاستون باشلار (با نگرشی بر شعر کسایی مروزی)

گاستون باشلار (1962-1884م.)، معرفت شناس، فیلسوف علم، نظریه پردازِ تخیّل و از ساختارگرایان آغازین فرانسوی است که شیوه ای جدید در سخن شناسی و سخن سنجی بنیان کرد.تصویرپردازی های شاعران و نویسندگان، اغلب، در چهار عنصر اصلی-آب، آتش، خاک و باد- ریشه دارد.مجدالدیّن ابواسحاق کسایی مروزی (391-341ه.ق.) یکی از شاعران نیمۀ دوم قرن چهارم و ابت‌دای قرن پنجم هجری قمری است. اشعار کسایی، ساده و روان و مفاهیم شعری ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 1  شماره 4

صفحات  35- 46

تاریخ انتشار 2013-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023